„Psychologia nadal dostarcza wielu cennych wskazówek, jak projektować systemy zgodne z ludzką naturą, zamiast zmuszać człowieka, by dostosował się do systemu. Ponieważ technologia wciąż się rozwija, a wraz z nią sposób, w jaki z nią współpracujemy, psychologia oferuje klucz do rozszyfrowania sposobu postrzegania świata. Projektanci mający tę wiedzę mogą tworzyć bardziej intuicyjne, zorientowane na użytkownika produkty. Dzięki temu to produkt dostosowuje się do człowieka, a nie na odwrót.”
Prawa UX. Jak psychologia pomaga w projektowaniu lepszych produktów i usług. Wydanie II, Jon Yablonski, tł. Anna Mizerska, Maksymilian Gutowski, Helion, 2024, s. XV.
CZYM JEST USER EXPERIENCE?
Korzystasz z komputera, smartfonu, konsoli do gier, czy jakiejś aplikacji. Obsługujesz jakąś maszynę, czy prowadzisz samochód. Wypełniasz formularze w sieci. Wstukujesz coś na kalkulatorze. Obsługujesz radio. A może na przykład przeglądasz strony w internecie. Przykłady można mnożyć. Tak czy inaczej, wszędzie tam, gdzie dochodzi do interakcji człowieka z produktem/systemem/interfejsem/etc. mamy do czynienia z pewnymi przemyślanymi i specjalnie zaprojektowanymi rozwiązaniami. Ich cel jest prosty: sprawić, by korzystanie z danego produktu/systemu/interfejsu/etc. było dla użytkownika bezproblemowe. By doświadczenie użytkownika było pozytywne. Owo doświadczenie to właśnie UX – user experience.
PSYCHOLOGIA A UX
W Prawach UX Jon Yablonski wyjaśnia, w jaki sposób ustalenia z zakresu psychologii mogą pomóc przy projektowaniu pozytywnych doświadczeń użytkownika. Autor, na przestrzeni jedenastu rozdziałów omówił takie zagadnienia jak: prawo Jakoba, prawo Fittsa, prawo Millera, prawo Hicka, prawo Postela, zasada szczytu i końca, efekt estetyki-użyteczności, efekt von Restorff, prawo Teslera oraz próg Doherty’ego.
Prawa te odnoszą się do różnych ustaleń, które – summa summarum – składają się na całokształt zaleceń przy projektowaniu produktów/systemów/interfejsów/etc. Załóżmy, że chcemy zaprojektować, zgodnie z prawami UX, stronę internetową. Co powinniśmy wziąć pod uwagę? Przede wszystkim oczekiwania użytkowników, co do tego, jak witryna będzie wyglądać, gdzie znajdą się jej poszczególne elementy, czy w jaki sposób będzie można osiągnąć założone przez użytkownika cele [takie jak np. znalezienie konkretnych informacji]. Ale to dopiero wierzchołek góry lodowej: istotna jest również świadomość tego, ile informacji jest w stanie przechowywać człowiek w swojej pamięci operacyjnej, w jaki sposób ocenia ogół swoich wrażeń z interakcji ze stroną, jaki wpływ na doświadczenie ma estetyka projektu, czy choćby to, jak istotna jest responsywność witryny [czas wczytywania stron, etc.]. Rozpatrzeniu podlega także kilka innych kwestii, o których Autor w swojej książce również wspomina.
UX W PIGUŁCE
Pomimo sporej ilości informacji zawartych w Prawach UX, Yablonski przedstawił je w sposób skompresowany, podkreślając istotę omawianych zagadnień. Każdy rozdział rozpoczyna się od streszczenia, czym dane prawo jest, następnie Autor nakreśla jego ogólny zarys [wraz z genezą jego odkrycia], by ostatecznie przejść do przykładów: zastosowania konkretnego prawa w praktyce. Stąd dowiemy się m.in., co stoi za sukcesem interfejsów stosowanych w urządzeniach Apple’a, dlaczego sprzęt produkowany przez Brauna może być przykładem dla projektantów podobnych rozwiązań, czy choćby tego, w jaki sposób Netflix skrócił średni czas potrzebny użytkownikom na wybór konkretnego tytułu do oglądania [który wcześniej wynosił – uwaga – osiemnaście minut!].
Autor od czasu do czasu wyjaśnia trudniejsze pojęcia z zakresu psychologii, czy opisuje techniki z gruntu socjologii, które mogą być użyteczne podczas badania np. opinii użytkowników.
Ale to nie wszystko: ostatnie dwa rozdziały książki Yablonski poświęcił na równie istotne zagadnienia: radzi jak sprawić, by łatwiej zapamiętać opisane w książce prawa rządzące UXem [lub, by wspomniane prawa zostały łatwiej zapamiętane przez cały zespół], oraz podkreślił znaczenie etyki w podejściu projektowym [a także udowodnił, jak niektóre firmy wykorzystują wiedzę psychologiczną, by manipulować swoimi użytkownikami].
PODSUMOWUJĄC
Prawa UX to przystępne i rewelacyjne kompendium wiedzy z zakresu projektowania pozytywnych doświadczeń użytkownika. Kompaktowa [licząca około 160 stron] forma, sprawia, że zawartą w książce widzę można szybko przyswoić, a następnie równie szybko przekuć na praktykę. Jeśli szukacie konkretów z zakresu user experience – lektura obowiązkowa.
RECENZJA NA PODSTAWIE WYDANIA
Prawa UX. Jak psychologia pomaga w projektowaniu lepszych produktów i usług. Wydanie II, Jon Yablonski, tł. Anna Mizerska, Maksymilian Gutowski, Helion, 2024, ISBN: 978-83-289-1339-4.
Egzemplarz książki do recenzji otrzymałem od Wydawcy w ramach współpracy barterowej.