Pewnej bożonarodzeniowej nocy rozpędzona ciężarówka wpadła w poślizg. Na szczęście dla kierowcy, skończyło się tylko tym – chwilową utratą przyczepności. Nie wszystko jednak potoczyło się szczęśliwie. Gdzieś w zimową noc wyleciały bombki i inne mające przynieść radość prezenty. Pomiędzy tym wszystkim, znalazła się Ona. Nie wiadomo skąd się tam wzięła. Skądś na pewno – przecież nie mogła wziąć się z niczego. Nie była bombką, ani żadnym prezentem. Tylko jak one, miała tego samego pecha, że wypadła. Jej nieszczęście byłoby jeszcze większe, gdyby nie przytulny kapeć, do którego wpadła, i który dał jej ciepło i schronienie w tę mroźną noc.
” Gdy już wystarczająco podrosła, wyszła z kapcia. Stanęła na wprost niego i po raz pierwszy mu się przyjrzała. Zobaczyła wielkie mysie uszy, długie wąsy i błyszczące szklane oczy. Ponieważ kapeć był pierwszą rzeczą, którą zobaczyła, został jej mamą. Objęła go, mocno pocałowała w pyszczek i powiedziała:
– Kocham cię, mamusiu.”
Powiedz mi, kim jestem, Paola Mastrocola, il. Franco Matticchio, tł. Dorota Duszyńska, Wydawnictwo Dwie Siostry, s. 10.
Jak możecie się domyślać, kapeć nie mógł być jej prawdziwą mamą. Nie mógł też zbyt wiele powiedzieć, stąd, gdy w końcu ktoś zapytał ją „kim jesteś?” Ona nie bardzo wiedziała, jak się przedstawić.
„Myślał długo i w końcu, ponieważ był dobrym myślicielem, zrozumiał wielką prawdę: kiedy ktoś się rodzi, nie wie, kim jest.
No jasne, skąd mamy wiedzieć, kim jesteśmy? Ktoś musi nam to powiedzieć. A jeżeli nikt nam tego nie powie, nie możemy wiedzieć, kim jesteśmy, prawda?
Prawda.”
Powiedz mi, kim jestem, Paola Mastrocola, il. Franco Matticchio, tł. Dorota Duszyńska, Wydawnictwo Dwie Siostry, s. 19.
POSZUKIWANIE SIEBIE
Powiedz mi, kim jestem, to słodko-gorzka opowieść o tożsamości. W jaki sposób wiemy, że jesteśmy tym, kim jesteśmy? Dlaczego postrzegamy siebie właśnie tak? Jak duży wpływ na naszą tożsamość mają inni? To tylko niektóre z pytań, które rodzą się podczas lektury książki Paoli Mastrocoli.
Refleksje na temat tego, kim jesteśmy wynikają z „lekkiej treści” [cytuję tutaj bardzo trafne określenie zamieszczone na tylnej okładce] – prostego przekazu, którego nie da się opacznie zrozumieć. Autorka pisze wprost, bez bezpośredniego odnoszenia się do filozofii, psychologii czy socjologii. Wszystko wynika z rozwoju wydarzeń. A tych jest sporo…
ŻYCIE
Główną bohaterkę poznajemy w chwili narodzin, by następnie towarzyszyć jej przez następne lata jej życia. Wraz z nią spotykamy kolejne postaci, które będą miały coś do powiedzenia na temat tego, kim jest. Ale to nie wszystko: przecież obraz nas samych nie powstaje tylko dlatego, że ktoś nas „dookreślił”. To także – również – kwestia doświadczeń życiowych. Te przedstawione w książce, raz śmieszą, raz smucą, kiedy indziej zdumiewają – zawsze są „jakieś”.
ŚWIAT ZWIERZĄT
Historia opowiedziana przez Mastrocolę jest momentami mocno abstrakcyjna, a przy tym – całkowicie wiarygodna. Autorka osiągnęła to za pomocą antropomorfizacji: wystarczy w miejsce zwierząt podstawić ludzi.
Wróćmy jednak do fauny: perspektywa sióstr i braci mniejszych pozwala spojrzeć na świat w zupełnie nowy i oryginalny sposób. Różnorodność gatunkowa kolejnych postaci, czy odmienność społeczności stanowi wyzwanie dla głównej bohaterki: w każdym miejscu jest inna, obca – nawet wtedy gdy internalizuje postawy, zachowania, poglądy czy styl życia.
ILUSTRACJE
Za ilustracje zawarte w książce odpowiada Franco Matticchio. Są one ostre, precyzyjne, ale i oszczędne. Czarnobiała, zdecydowana kreska idealnie współgra z tekstem.
PODSUMOWUJĄC
Powiedz mi, kim jestem to cudowna i lekka książka, która pomimo prostego przekazu, zmusza do refleksji. Paola Mastrocola, pisząc jak dla dzieci, stworzyła powieść o mocnym zacięciu filozoficznym, psychologicznym i socjologicznym, która usatysfakcjonuje zarówno młodszych, jak i starszych Czytelników.
RECENZJA NA PODSTAWIE WYDANIA
Powiedz mi, kim jestem, Paola Mastrocola, il. Franco Matticchio, tł. Dorota Duszyńska, Wydawnictwo Dwie Siostry, 2023, ISBN: 978-83-8150-314-3.
Za egzemplarz książki do recenzji dziękuję Wydawcy.